Dân trí Chỉ có THI mới tránh được bóng ma thành tích ảo; Chỉ có Thi mới ngăn được cán bộ giáo dục vi phạm pháp luật, nặng có khi lại “tra chân vào cùm”, ngành Giáo dục vừa mất người, vừa bị mang tiếng như năm nay.
Câu chuyện gian lận thi cử ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình… đã dần đến hồi kết thúc. Qua theo dõi tinh hình, tôi xin có mấy vấn đề cần nêu:
Thi cử - nhức nhối của ngành giáo dục
1- Vấn đề gian lận trong thi cử năm nào cũng có, có từ xưa đến nay nhất là trong giai đoạn gần đây. Câu chuyện “xưa như trái đất”. Đã là con người có vợ, có con nhất là có con đi học đến hồi đi thi các cấp học. Ai cũng lo, nhiều khi mất ăn, mất ngủ.
Họ tìm đủ mọi cách: cho đi học thêm, gửi gắm bạn bè thân quen, mua chuộc, đút lót, tạo cho con có những phương tiện tối tân nhất để nhắc nhở cách làm bài … Xin thử hỏi đã có ai dám dửng dưng với cuộc thi cử của con em?
Những người có vai vế trong xã hội nhất là những vị có địa vị càng cao càng chịu áp lực lớn từ gia đình. Tuy nhiên mỗi người có cách xử trí khác nhau sao cho khéo, cho đẹp, cho kín kẽ, cho hợp tình, hợp lý thì không phải ai cũng làm được? Sai một li đi một dặm …Vấn đề gian lận thi cử ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình…đang được giải quyết và quyết tâm giải quyết đến cùng sự việc.
Bộ Giáo dục - Đào tạo và Bộ Công an đang thụ lý để tìm cho ra manh mối của vấn đề. Một mình ông Vũ Trọng Lương - dù “có điên” cũng không thể và không dại dột gì để tự mình “giết’ mình như vậy! Phải có cả một chủ trương, một quyết định. Cần tìm cho ra!
2. Vấn đề về cơ chế
Tiếng là giáo viên do ngành giáo dục đào tạo quản lý, nhưng khi giáo viên được phân bố về các địa phương thì mọi quyền lợi, lương bổng, đề bạt đều do địa phương quyết định. Đã mấy ai không thích được nâng lương, đề bạt?
Còn nhớ trong những năm trước, khi nhà trường phải thực hiện kế hoạch của địa phương giao cho, bất kể chất lượng học tập của học sinh ra sao nhà trường phải cho lên lớp hết để thực hiện kế hoạch, cho nên đã xảy ra bao chuyện “cười ra nước mắt”: học sinh lớp 6 của một trường chuẩn quốc gia mà không biết đọc, biết viết. Việc sửa diểm đại trà ở đây để cho con em các vi lãnh đạo, những người có chức, có quyền có tiền... ở địa phương này cũng là một dạng của vấn đề.
Ông Vũ Trọng Lương chịu sức ép của ai, cần phải được phanh phui để mong giải quyết tận gốc của vấn đề và làm gương cho những kẻ coi thường pháp luật. Không thể chỉ riêng những cá nhân vi phạm mà cần có cả kỷ luật đối với những cá nhân, địa phương nơi tổ chức kỳ thi .
Hiên nay, hầu như những cải tiến trong vấn đề tổ chức thi THPT đều phần lớn xuất phát từ những cách đối phó của Bộ GD-ĐT đối với những chiêu trò của một bộ phận nhân dân, biết là sai nhưng vẫn cố tình vi phạm để bảo vệ cho con em mình đạt kết quả trong kỳ thi, để con em mình có tiền đồ trong tương lai nên mới có chuyện "người người lo thi, nhà nhà lo thi”.
Phải chăng đó cũng là nguồn gốc của tiêu cực xảy ra hàng năm trong các cuộc thi cử nhất là thi THPT và cũng là điểm nhức nhối nhất của ngành GD.
Không thể không thi
3- Có nhiều ý kiến cho rằng nên bỏ kỳ thi THPT quốc gia và giao cho trường THPT cấp giấy chứng nhận để đỡ tốn kém nhiều mặt sau khi học sinh đã học đủ 12 năm.
Nếu thực hiện kế hoạch này thì sẽ xảy ra nhiều tiêu cực hơn. Ai cũng hiểu muốn đánh giá chất lượng của học sinh không thể không THI. Có thi thì học học sinh mới chịu khó học hành, mới dễ dàng bộc lộ trình độ, năng lực bản thân và dễ dàng cho việc tuyển sinh.
Ai cũng biết chất lượng giữa các trường THPT khác nhau và nhất là với các trường miền núi, nơi có vô vàn điều kiện khó khăn, nơi học sinh dễ dàng bỏ học. Vậy lấy gì để thể hiện trình độ chung, cơ sở rất quan trọng để đào tạo tiếp, để cung cấp những con người đủ trình độ phục vụ cho tương lai phát triển của đất nước.
Chỉ có THI. Không thi nhưng vẫn có giấy chứng nhận học đủ 12 năm thì lại xảy ra cảnh mua chuộc, lo lót để sửa học bạ cho đầy đủ điều kiện xác nhận, không học thành có học, học dốt thành học khá, học yếu kém thành học giỏi… Bóng ma thành tích ảo lại trở lại nguyên hình. Rồi nhiều vấn đề không thể giải thích nổi. Rồi lại có biết bao cán bộ giáo dục, nếu không giữ được mình lại vi phạm pháp luật , nặng có khi lại “tra chân vào cùm”, ngành Giáo dục vừa mất ngưới, vừa bị mang tiếng như năm nay.
Cho nên, chỉ cần tổ chức một kỳ thi - kỳ thi này, Ban chỉ đạo thi của Bộ GD-ĐT đúc kết tất cả các ưu, khuyết điểm, các đề án coi thi và chấm thi của những năm qua để tổ chức thi bằng hình thức trắc nghiệm, chấm thi vào một mối, không còn sợ sơ suất, bảo đảm công bằng tuyệt đối. Như vậy không cần phải tổ chức kỳ thi vào đại học vừa tốn kém, gây căng thẳng cho xã hội.
Như vậy, học sinh có bằng tốt nghiêp phổ thông sẽ vào các trường đại học, cao đẳng theo ý họ muốn nếu được các trường đại học chấp nhận. Còn nếu không, với tấm bằng đó, họ có đủ điều kiện vào các trường dạy nghề.
Cho nên chủ trương của Bộ GD-ĐT đề ra trong dịp tổng kết năm hoc 2017-2018 và hướng năm hoc 2018-2019 về việc thi cử trong những năm học sau là rất chuẩn xác, rất có trách nhiệm và tâm huyết.
Nhà giáo Nguyễn Thìn Xuân