Thảo luận dự án
Luật Giáo dục sửa đổi sáng 15/11, đại biểu Lê Quân (Thứ trưởng Lao động Thương
binh và Xã hội) cho rằng, theo chỉ thị của Bộ Chính trị năm 2011 cũng như quyết
định năm 2018 của Chính phủ thì mục tiêu đến năm 2020, Việt Nam phải có 30% học
sinh THCS học nghề và đến 2025 đạt 40%. Tuy nhiên, hiện nay con số thực tế mới
khoảng 8%. Việc phân luồng ở đa số địa phương chưa tốt, chưa thực sự gắn với
đào tạo.
"Hiện công
tác phân luồng đa số phụ thuộc vào nỗ lực của các trường nghề, họ lăn lộn đến
tận thôn xóm, bản làng để tư vấn tuyển sinh", ông Quân nói.
Từ thực tế đó,
ông kiến nghị, cần ưu tiên phân luồng học sinh. Hiện nay, các địa phương rất ưu
tiên trường chuyên, lớp chọn, nhưng chưa quan tâm đến những em không đỗ vào
THPT. Điều này làm lãng phí nguồn lực xã hội.
Thứ trưởng Lao động Lê Quân tại Quốc hội. Ảnh: Trung tâm thông tin
Quốc hội
|
Thứ trưởng Lao
động nói, xu hướng của thế giới là để người dân gia nhập thị trường lao động
sớm. Nếu học hết lớp 9 vào học nghề, 18-19 tuổi có thể gia nhập thị trường lao
động với mức lương 8-9 triệu đồng, sau đó có thể học liên thông vào đại học. Mô
hình này đã thành công ở Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan hay các quốc gia phát
triển như Pháp, Anh.
"Nếu phân
luồng tốt thì cũng như đang giải quyết vấn đề kéo dài tuổi nghỉ hưu. Chúng ta
có nguồn lao động chất lượng, tăng cường tuổi lao động sớm đặc biệt là con em
nhà nghèo, người dân tộc thiểu số", ông Quân nói.
Đại biểu TP Hà
Nội nhận xét, chính sách phân luồng khó khăn do bậc THPT mở nhiều trường tư
thục, trường đại học mở cửa đầu vào, không có rào cản kỹ thuật về học phí và
tiêu chí. Các đại học công được nhà nước đầu tư lại có chỉ tiêu ấn định nên
giữa đại học và cao đẳng cạnh tranh mạnh mẽ, gây nguy cơ lãng phí.
Ông Quân cho
rằng hiện nay có hai điểm nghẽn. Đó là hết lớp 9 học sinh được vào học trung
cấp nhưng luật quy định các em vừa học trung cấp vừa phải học văn hoá. Điều này
dẫn đến chương trình nặng, tổ chức đào tạo không hợp lý vì học nghề một nơi,
học văn hóa ở nơi khác, khiến việc dạy nghề khó chất lượng. Hơn nữa, theo quy
định phải học hết trung cấp mới liên thông lên cao đẳng, như vậy học viên phải
mất thêm một năm để hoàn thành văn hóa mới được học tiếp.
Từ thực thế đó,
ông Quân đề nghị luật ghi rõ ưu tiên phân luồng học sinh, hướng các em học
nghề, đồng thời bổ sung trách nhiệm phân luồng là của ai và các giải pháp thực
hiện. Hiện nay trung cấp là bậc 4, cao đẳng bậc 5, đại học bậc 6, luật cần quy
định học xong bậc nào được liên thông lên bậc đó, không cần điều kiện bổ sung;
và trách nhiệm của các bậc là phải đào tạo đủ kiến thức, kỹ năng, phẩm chất để
theo bậc trên.
"Đề nghị
dự thảo luật có thể mở ra, quy định học sinh THCS không chỉ học lên trung cấp
mà có thể học lên cao đẳng. Bộ Lao động đã thí điểm cho học sinh học hết 9 năm
lên học cao đẳng, thiết kế tổng thể cả văn hoá và nghề nghiệp. Khi đó, khoảng
18-19 tuổi các em gia nhập thị trường lao động", Thứ trưởng Quân nói.
Đề
nghị thí điểm trong giáo dục phải xin ý kiến thường vụ Quốc hội
Đại biểu Dương
Minh Tuấn (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho ý kiến về từ "thực nghiệm" trong dự
thảo luật. Điều 29 luật hiện hành quy định về xây dựng sách giáo khoa thực
nghiệm, còn trong dự thảo luật sửa đổi "thực nghiệm" nằm ở phần quản
lý nhà nước về giáo dục.
Cụ thể, điều
113 của dự luật quy định Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi áp
dụng đại trà đối với chính sách mới trong giáo dục đã được thí điểm thành công.
Như vậy là khi đại trà mới xin ý kiến, còn thí điểm thì không.
"Đề nghị
vấn đề thí điểm, thực nghiệm phải được thông qua ở Quốc hội hoặc Ủy ban Thường
vụ Quốc hội", ông nói và dẫn chứng mô hình trường học mới VNEN tốn tiền tỷ
nhưng hết giai đoạn 2015-2016 không tổng kết, "nếu như có bất cập thì học
sinh đi về đâu".
Dự luật còn có
quy định Chính phủ trình Quốc hội trước khi quyết định những chủ trương lớn có
ảnh hưởng tới quyền, nghĩa vụ học tập của công dân trong phạm vi cả nước. Tuy
nhiên, ông Tuấn cũng băn khoăn, như thế nào là chủ trương lớn, chủ trương nhỏ?
"Tôi đề
nghị sửa lại, đơn giản là Chính phủ trình Quốc hội trước khi quyết định những
chủ trương về giáo dục đào tạo", ông Tuấn nói.
Hoàng Thùy