Sò nóng lạnh - Peltier

I - Sò nóng lạnh là gì

Tấm bán dẫn siêu công nghệ còn gọi sò nóng - lạnh hay chip peltier là cấu kiện bán dẫn có tính chất làm lạnh một mặt mặt còn lại được làm nóng .Nói rõ hơn là miếng bán dẫn nhỏ, nhẹ và công suất mạnh (50W) này giúp hút nhiệt mặt có chữ kí hiệu phía trên và thải qua bề mặt bên kia => lượng nhiệt năng ở bề mặt bên kia sẽ bằng tổng nhiệt năng hút từ bề mặt có chữ và lượng nhiệt năng chuyển từ điện năng mà ta đặt vào 2 đầu dây của miếng bán dẫn này.

Do đó trong ứng dụng làm lạnh thì ta tản nhiệt tốt cho mặt nóng càng tốt thì mặt bên kia sẽ càng lạnh, có thể xuống âm độ luôn và đóng tuyết. Nếu đặt vào 2 đầu dây 1 điện áp lớn khiến bề mặt bên kia rất nóng mà không có tản nhiệt đủ thì miếng bán dẫn này (Peltier) sẽ bị hỏng do quá nhiệt.

 Nguyên lý và hiệu năng của sò nóng lạnh - Peltier

Thông số kỹ thuật :

• Kích cỡ: 4 cm x 4 cm
• I(A): 5 A -10A(mình đã test với dòng 10A làm lạnh rất nhanh )
• Điện áp : 3 V~ 15,4 V (dòng 1 chiều DC)
• Công suất làm lạnh: 50 W, 90 W, 120 W
• Chênh lệch nhiệt độ 2 mặt: ~67°C (do đó mặt nóng được tản nhiệt càng tốt thì mặt lạnh càng lạnh)
• Nhiệt độ làm lạnh tối đa: - 6 °C .( nếu tản nhiêt của bạn tốt )

Một số loại công suất của sò nóng lạnh thực tế :

TEC1-12705 - Công suất 50W
TEC1-12706 - Công suất 60W
TEC1-12708 - Công suất 80W
TEC1-12710 - Công suất 100W
TEC1-12715 - Công suất 150W

2 - Điều khiển sò nóng lạnh

Bình thường nếu cấp đủ điện áp và dòng điện thì sò nóng lạnh sẽ chạy đủ công suất. Công suất mặt lạnh sẽ phụ thuộc vào tản nhiệt của mặt nóng. Nếu như vậy thì hiệu suất của hệ thống không cao.

Công suất của sò nóng lạnh phụ thuộc vào : Dòng điện qua sò nóng lạnh kết hợp với tản nhiệt của mặt nóng.

Thông thường người ta điều khiển :

+ Điều khiển đóng cắt On/Off : Bật tắt sò khi nhiệt độ của mặt lạnh đủ như các máy lạnh thông thường dùng động cơ bơm gas.

 Mạch điều khiển Peltier dùng chế độ so sánh nhiệt để đóng cắt Peltier.

+ Điều khiển điện áp cho sò nóng lạnh - Peltier.

Đây là phương pháp dùng PWM, phương pháp này tối ưu về hiệu suất hệ thống. 

 3 - Ứng dụng của sò nóng lạnh

+ Ứng dụng trong làm lạnh cho : Bể cá, tủ mát nhỏ, tản nhiệt, tủ lạnh mini...

 Ứng dụng trong làm mát CPU máy tính

+ Ứng dụng trong thiết bị nóng lạnh như : Tủ cây nước nóng lạnh, bình nóng lạnh... Bằng cách 1 đầu nóng áp vào phần nước nóng, 1 đầu lạnh áp vào phần nước lạnh...

+ Ứng dụng để tạo ra máy phát điện mini : Phần mặt nóng ốp vào thiết bị phát nhiệt nóng và phần lạnh áp vào thiết bị phát lạnh. Khi đo hai đầu dây của sò nóng lạnh sẽ phát ra một điện áp tùy theo nhiệt độ giữa phần nóng và phần lạnh

+ Ngoài ra sò nóng lạnh - Peltier còn ứng dụng nhiều trong các thiết bị gia dụng, công nghiệp...

4 - Chú ý

+ Để nâng công suất cúa sò nóng lạnh ta ghép nhiều miếng sò nóng lạnh để đạt công suất lạnh mong muốn. Tuyệt đối không được ghép song song các sò nóng lạnh nếu không sẽ không có tác dụng.

+ Khi cấp nguồn cho sò nóng lạnh phải có tản nhiệt bên mặt nóng. Nếu không sẽ làm hỏng sò nóng lạnh.